એક એવી છોકરી, જેને જુદાં જુદાં કપડાં પહેરવાનો શોખ... પરંતુ પહેલાં ક્યાં જમાનો હતો તૈયાર અને ડિઝાઇનર કપડાંનો! મમ્મી- તાકામાંથી કાપડ જ અપાવે. એ કાપડ લઇને એ છોકરી દરજી પાસે પહોંચી જાય અને દરજીને પૂરતી સમજ આપે કે, તમારે મારા કપડાં આ જ ડિઝાઇનનાં સીવી આપવાં..

એ છોકરી એટલી હોશથી રાહ જુએ કે મારી ડિઝાઇનનું ફ્રોક કેવું સરસ સિવાઇને આવશે, પરંતુ જ્યારે ફ્રોક કે ડ્રેસ સિવાઇને આવે ત્યારે પોતાની  ધારણા કરતાં કંઇક અલગ જ ડિઝાઇન બનેલી જોઈને આ છોકરી જીવ બાળે અને કકળાટ પણ કરે.....નાનપણથી જ મમ્મી સાથે મીઠી તકરારો થાય કે ના મમ્મી મને આવાં કપડાં જોઈએ, તેને નાનપણથી જ એવી આપસૂઝ હતી કે, તેના પર કેવાં કપડાં શોભશે..

આ છોકરીને ડિઝાઇનિંગની કોઠાસૂઝ જન્મજાત હતી, જોકે જ્યારે તે દરજી પાસે કે મમ્મી પાસે પોતાની ફેશન સેન્સને લઇને તકરારો કરતી ત્યારે એને કે એના પરિવારજનોને સ્વપ્નેય ખ્યાલ નહોતો કે સરકારી નોકરીને તિલાંજલિ આપનાર આ જ છોકરી ફેશન ડિઝાઇનિંગનો કોઈ પણ કોર્સ કર્યા વિના, કેવળ આપસૂઝના બળે એક દિવસ જગવિખ્યાત ‘લેકમે ફેશન વીક’માં પોતાના ડિઝાઇનર ક્લેક્શન રજૂ કરીને પોતાની જન્મજાત ક્ષમતા પુરવાર કરશે!

યસ, આપણે વાત કરી રહ્યાં છીએ અમદાવાદના પ્રખ્યાત ફેશન ડિઝાઇનર પૂર્વી દોશીની. જેમણે ‘લેકમે ફેશન વીક’માં એસ્ટાબ્લિશ ડિઝાઇનર તરીકે પ્રસ્થાપિત થઈને ગુજરાત તથા અમદાવાદનું નામ ભારતભરની ફેશન ઇન્ડસ્ટ્રીમાં ગાજતું કર્યું છે. તો ચાલો થોડી ગોઠડી કરીએ પૂર્વી દોશી સાથે અને જાણીએ કે ફેશન ડિઝાઇનિંગનો કોઈ પણ જાતનો કોર્સ કર્યા વિના તેઓએ લેકમે ફેશન વીકમાં એસ્ટાબ્લિશ ડિઝાઇનર થવાની સફર કેવી રીતે ખેડી?!

ડિઝાઇનિંગની સ્કીલ જન્મજાત હતી એવા ક્યારે ખબર પડી?

એ ખબર મને નાનપણથી જ પડી ગઈ હતી,પરંતુ મારી જાતે કપડાં ડિઝાઇન કરવાની ક્ષણ તો હું કોલેજમાં આવી ત્યારે જ મને મળી. નાનપણથી જ મને અવનવી ડિઝાઇનનાં કપડાં પહેરવાનો શોખ હતો. એટલે મમ્મીએ અપાવેલા તાકામાંથી હું દરજીને મારી રીતે ડિઝાઇન સમજાવીને ડ્રેસ કે ફ્રોક સીવવાનું કહેતી હતી, પરંતુ દરજી હંમેશાં કંઇક જુદુ જ કરી નાંખે એટલે હું ચિડાતી અને કકળાટ કરતી હતી, કારણ કે વર્ષમાં માંડ બે ત્રણ વાર કપડાં મળતાં હોય તેમાં પણ તે મારી ધારણા પ્રમાણેની ડિઝાઇન ન કરે એટલે તે કપડાં પહેરવાનો મને ઉત્સાહ રહેતો જ નહીં. છેવટે કોલેજમાં આવી ત્યારે હું એક પારસી લેડી પાસે સ્ટિચિંગ શીખી. જેથી મારાં કપડાં હું મારી ઇચ્છા પ્રમાણે બનાવી શકું. બસ ત્યારથી જ હું જુદી જુદી ડિઝાઇન જે મારા મનમાં આવતી તે પ્રમાણે ડ્રેસીસ બનાવતી.

ફેશન ડિઝાઇનર તરીકેના કામની શરૂઆત કેવી રીતે થઈ?

હું જ્યારે એચ.એલ. કોર્મસમાં ભણતી હતી તે વખતે હું મારું જ ડિઝાઇન કરેલું ફ્રોક પહેરીને કોલેજ જતી હતી. તે મારી બહેનપણીને ખૂબ ગમી ગયું હતું. તેણે જાણ્યું કે આ ફ્રોક તો મેં જાતે જ સિવ્યું છે તો તેણે પણ આગ્રહ કર્યો કે મને પણ આવું જ ફ્રોક સીવી આપ એટલે બસ મેં શોખથી તેને ફ્રોક સીવી આપ્યું. પછી ધીરે ધીરે લોકોને ખબર પડતી ગઈ એમ લોકો મારી પાસે કપડાં ડિઝાઇન કરાવવા લાગ્યા. એ દરમિયાન એક ટેલરે મને કહ્યું કે તમે ડિઝાઇન કરજો તમને હું એ પ્રમાણે કપડાં સીવી આપીશ. બસ આ પ્રમાણે મારું કામ શરૂ થયું

ડિઝાઇનિંગના કૌશલ્યને વ્યવસાય તરીકે કેવી રીતે વિકસાવ્યું?

ડિઝાઇનિંગને વ્યવસાય તરીકે વિકસાવવાનું મેં શરૂઆતમાં તો વિચાર્યું જ નહોતું. હું તો એમ માનતી હતી કે કામ એટલે જેમાં હાઇ પોસ્ટ હોય, સારો પગાર મળતો હોય વગેરે. મારું આ કામ તો શોખ ખાતરનું કહેવાય. આમ છતાં હું કદાચ મારી અંદર રહેલાં જન્મજાત કૌશલ્યને લીધે મારી જાતને આ ફિલ્ડમાં આવતાં રોકી શકી નહીં. કારણ કે મને સરકારી નોકરી મળી ગઈ હોવા છતાં મને તેમાં રસ નહોતો પડતો. એટલે દોઢ વર્ષ બાદ મેં જ્યારે સરકારી નોકરી છોડી તો લોકો મને કદાચ ગાંડી જ ગણતાં હશે! અમારી ઓફિસમાં તો હું ચર્ચાનો વિષય બની ગઈ હતી. મને ખૂબ અજીબ લાગતું જ્યારે લોકો સ્પેશિયલ મને જોવા આવતા હતા કે આ એ જ છોકરી છે જેણે નોકરી છોડી દીધી છે! બસ પછી તો હું ફુલટાઇમ ડિઝાઇનિંગનું કામ કરવા લાગી. હું એકવાર મુંબઈ ગઈ હતી ત્યારે મેં એક એક્ઝિબિશન ગેલેરી જોઈ હતી. એટલે મારી જાતે જ 1992માં મેં બેબી ફ્રોક, સલવાર કમીઝ ડિઝાઇન કર્યાં જેમાં વેલ્વેટ, ફ્રીલ, લેસ વગેરેનો ઉપયોગ કર્યો હતો. મારી જાતે જ મેં મુંબઈના બ્રીચ કેન્ડી રોડ પર આવેલી ગેલેરીમાં મારા ડિઝાઇન કરેલાં કપડાંનું એક્ઝિબિશન રાખ્યું. ત્યાંથી મને ખરીદનારા મળ્યા. બસ આ રીતે મારા કામની શરૂઆત થઈ ગઈ હતી. લોકો મને ઓળખતા થયા હતા. 2004માં મેં પૂર્વી દોશીના લેબલ સાથે આઉટફિટ્સ વેચાણ કરવાનું શરૂ કર્યું.

ડિઝાઇનિંગનો કોઈ જ કોર્સ કર્યા વિના એસ્ટાબ્લિશ થયેલા ડિઝાઇનર સાથે ઊભા રહેવામાં તકલીફ ન પડી?

ના, ફક્ત એવો કોઈ કોર્સ ન કરવાને લીધે મને કોઈ તકલીફ નહોતી પડી. મને એવી ઇચ્છા તો હતી કે 1995માં જ્યારે નિફ્ટ આવ્યું તો હું તેમાં એડ્મિશન લઈ લઉં. પરંતુ એ વખતે મારી સગાઈ થઈ ગઈ હોવાથી મેં તે જોઈન ન કર્યું. જોકે મારા કામ અને અને મારી આવડતને લીધે મારા આઉટફિટ્સ લોકોમાં પ્રશંસા પામી રહ્યાં હતાં. આજે એવો સમય આવી ગયો છે કે જાણીતા ફેશન ઇન્સ્ટિટ્યૂટના ડિઝાઇનર મારે ત્યાં કામ કરે છે. મેં ભલે પ્રોફ્શનલ કોર્સ ન કર્યો હોય પણ સતત અપડેટ રહીને હું મારા ડિઝાઇનર આઉટફિટમાં કશુંક નવું આપું છું જે સ્ત્રીઓને ખૂબ ગમે છે. જે લોકો ફક્ત કમ્ફર્ટ અને નવું માંગતા હોય છે તેમને એ બાબતથી ફરક નથી પડતો કે તમે પ્રોફેશનલ કોર્સ કર્યો છે કે નહીં?  લોકો બસ એ ઇચ્છે છે કે તેમને સંતોષ થાય તવું કંઇક મળવું જોઈએ.

લેકમે ફેશન વીકમાં એન્ટ્રી અને તેની સફળતા અંગે થોડી વાત કરશો?

કોઈ પણ ડિઝાઇનર માટેનું મોટું સ્વપ્ન લેકમે ફેશન વીકમાં પોતાનું કલેક્શન રજૂ કરવાનું હોય છે. મારું પણ હતું. મારું કલેક્શન દુનિયા જુએ એ મારા માટે સારી બાબત જ હોય. એટલે મેં વિચાર્યું કે હું પણ લેકમેમાં એન્ટ્રી મોકલાવું. એક વખત લેકમેમાં એન્ટ્રી મોકલાવવા માટે સહેજે 4થી 5 લાખ રૂપિયાનું બજેટ હોવું જરૂરી છે. જે ક્લેક્શન રજૂ કરવાનું હોય તેનું મટિરિયલ, મોડલને ચૂકવવાનાં નાણાં એ ઉપરાંત આપણે જે માણસો લઇ ગયાં હોઈએ તેમનું હોટેલ અને ફૂડ બિલ. આ બધી જ વ્યવસ્થા કરીને મેં પાંચ વાર લેકમેમાં મારું ક્લેક્શન રજૂ કર્યું છે. લેકમેની સિસ્ટમ પ્રમાણે તમે ત્રણ વર્ષ સિલેક્શનમાંથી પસાર થાવ એટલે તમે લેકમેના એસ્ટાબ્લિશ ડિઝાઇનરના લિસ્ટમાં આવી જાવ છો. મારા માટે એ આનંદની વાત હતી કે, કોઈ પણ કોર્સની મદદ વિના, કોઈ મોટા સ્ટાર કે સેલિબ્રિટીને શો સ્ટોપર બનાવ્યા વિના મેં આપસૂઝથી જ આ મુકામ હાંસલ કર્યો હતો.

લેકમેમાં ક્યા પાંચ ક્લેક્શન રજૂ કર્યાં હતાં?

પહેલું ક્લેક્શન ‘કાચિંડો’ હતું, જેમાં એક જ વસ્ત્રને મોડેલ્સે અલગ અલગ રીતે પહેર્યું હતું. બીજું ‘ભીડભાડ’ જેમાં ભારતના બધાં જ રાજ્યોના ફેબ્રિકનો ઉપયોગ કર્યો હતો. ત્રીજું ક્લેક્શન ‘બ્લૂમ બ્લૂમ’ જેમાં આરી ભરત વડે મોટા ફૂલની ડિઝાઇન પર ફોકસ કર્યું હતું. ચોથું ક્લેક્શન ‘ચળવળ’-જેમાં ખાદીનાં અલગ અલગ વસ્ત્રો હતાં અને પાંચમા ફેશન વીકમાં ‘પીક-એ બ્લૂ’ નામનું ક્લેક્શન રજૂ કર્યું હતું.

પૂર્વીબહેન ડિઝાઇનર તરીકે સ્થાપિત થવાની સાથે એ પણ જરૂરી છે કે વ્યક્તિનો વ્યવસાય પણ ફેલાય, તો તમે વ્યવસાયનો વ્યાપ વધારવા કઈ બિઝનેસ સ્ટ્રેટેજી અપનાવી?

હા, એ ખૂબ જરૂરી છે કે, બિઝનેસનો ફેલાવો થાય. હું સતત એક્ઝિબિશન કરતી રહું છું. જેના કારણે મને ખરીદાર મળતાં રહે છે. આજે મારા આઉટફિટ્સ મુંબઈ, હૈદરાબાદ, બેંગલોર, દિલ્હી સુધી જાય છે.  બિઝનેસનો વ્યાપ જેમ જેમ વધે છે તેમ તેમ મારી દરેક પ્રકારની સર્જનાત્મકતા પણ બહાર આવે છે. બિઝનેસ સ્ટ્રેટેજી અંગે વાત કરું તો હું મારા કામની ગુણવત્તા પર ખૂબ ભાર મૂકું છું, કારણકે હું એવા કોઈ એસ્ટાબ્લિશ સેલિબ્રિટીને લઇને મારું ક્લેક્શન નથી મૂકતી કે લોકોની નજર સીધી જ મારા કલેક્શન પર જાય. પરંતુ મારું કામ એવું હોય છે કે મને મારા આઉટફિટ્સ ખરીદનારા મળી રહે છે.

આટલા ંવર્ષના અનુભવ બાદ તમે શું માનો છો કે એક ડિઝાઇનર માટે ડિઝાઇનિંગની સ્કીલની સાથે પી.આર. સ્કીલ હોવી જરૂરી છે?

આ બંને સાથે ચાલે તે જરૂરી છે. તમારું કામ સારું હશે તો ધીરે ધીરે એ લોકો સુધી પહોંચશે. તમે ફક્ત પી.આર. જ કરશો તો એ શરૂઆતના સમય માટે સારું હશે કે તમે જલદીથી છવાઈ જશો, પરંતુ લોકોને  આઉટફિટ્સ નહીં ગમે તો એ તમારી સાથે લાંબા ગાળા સુધી જોડાઈ નહિં રહે. લોકો ત્યારે જ વારંવાર તમારા આઉટફિટ્સને પસંદ કરશે જ્યારે તેમાં કંઇક અલગ હશે. પી.આર પણ કરવું જોઈએ, પરંતુ ફક્ત પબ્લિક રિલેશનથી બિઝનેસ નથી ચાલતો. હું પહેલેથી જ ગુણવત્તાયુક્ત કામ પર જ ભાર મૂકું છું.

તમે ફેશન ડિઝાઇનર અને બિઝનેસ વુમન તરીકે શું નવું શીખ્યાં?

હું ડગલે ને પગલે નવું શીખી છું. મારા ક્ષેત્રનું પ્રેક્ટિકલ નોલેજ, તેના માટેનું બજેટિંગ, એક એક પૈસાની કિંમત સમજવી, કારીગરો સાથે કામ પાર પાડવું, લોકોનું માનસ સમજીને તે પ્રમાણેની પ્રોડક્ટ બનાવવી તેને વેચવી-આવી તો અધધ...બાબતો હું શીખી છું.

બિઝનેસ વુમન, પત્ની, માતા દરેક સંબંધને પૂર્વી દોશી કેવી રીતે સમય આપી શકે છે?

મારા મમ્મી પપ્પાથી માંડીને મારા હસબન્ડ તથા મારા સાસુએ મને ખૂબ જ સપોર્ટ કર્યો છે. મારી દીકરી ત્રણ મહિનાની હતી ત્યારથી મારા સાસુ તેને સાચવતાં. એટલે બધાનાં ભરપૂર સપોર્ટના કારણે જ હું કામ સારી રીતે કરી શકું છું અને આ બેલેન્સના પ્રતાપે હું મારા દરેક સંબંધને પૂરતો સમય આપી શકું છું. મારા હસબન્ડ દરેક કામમાં મદદ કરતાં હોવાથી એક બિઝનેસ વુમન તરીકે ફેમિલી સાથે સાયુજ્ય સાધવામાં મને કોઈ તકલીફ પડતી નથી.

આજના યુવાનોને તમારા અનુભવથી શું કહેવા માંગો છો?

આજના યુવાનોમાં આમ તો કંઇ કહેવાપણું છે જ નહીં, તેઓ પોતાની કરિયરથી માંડીને વિચારો અને શું કરવું છે તે અંગે ખૂબ સ્પષ્ટ હોય છે. તેમ છતાં એક બાબત કહીશ કે ધીરજ સાથે પોતાની ક્ષમતાઓમાં વિશ્વાસ રાખીને આગળ વધશો તો તમને સફળ થતાં કોઈ નહીં રોકી શકે.


MP / YS